หมอประจำบ้าน : สัญญาณเตือนว่าคุณควรต้องพบจิตแพทย์ ผู้คนในยุคปัจจุบันใส่ใจและหันมาดูแลสุขภาพจิตกันมากขึ้น จึงทำให้การมาพบจิตแพทย์เป็นเรื่องปกติ แต่ก็ยังมีคนจำนวนไม่น้อยที่ยังคงมีทัศนคติไม่ดีต่อการมาพบจิตแพทย์ บางคนอายที่คนในครอบครัวป่วยเป็นโรคทางจิตเวช หรืออายเมื่อตนเองต้องเป็นผู้มาพบจิตแพทย์ ท่านทราบหรือไม่ว่า ผู้ที่ไปพบจิตแพทย์ไม่ได้หมายความว่า เป็นผู้ป่วยจิตเวชทั้งหมด แต่เขาเหล่านั้นอาจมาขอคำแนะนำ หรือปรึกษาปัญหาต่างๆ ที่ทำให้ไม่สบายใจ ทุกข์ใจ หรือปัญหานั้นๆ ส่งผลกระทบต่อการดำเนินชีวิต การเรียนรู้และการทำงาน ก็เป็นสิ่งที่จำเป็นที่ต้องมาพบจิตแพทย์
บทความนี้ได้รวบรวมสัญญาณ ที่จิตแพทย์แนะนำว่าควรมาพบกันได้แล้วละ มาลองดูกันค่ะว่ามีอะไรบ้าง
1. มีความวิตกกังวล ไม่สบายใจ
หากคุณรู้สึกว่าตัวเองกำลังเผชิญกับความคิดเรื่องใดเรื่องหนึ่ง คิดวกวนไปมาไม่จบสิ้น เป็นปัญหาหนักอก ที่บอกใครไม่ได้ เป็นเรื่องที่ทำให้เครียด กังวล วุ่นวายใจ จนทำให้นอนไม่หลับ เบื่ออาหาร หงุดหงิด อารมณ์แปรปรวนแล้วละก็ การมาพบจิตแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญทางจิตวิทยาให้ช่วยแก้ปัญหาก็เป็นทางออกที่ดีค่ะ
2. อาการคล้ายชักกระตุก คล้ายอัมพาต หรือเหมือนผีเข้า
ในกรณีที่คุณมีพฤติกรรมแปลก ๆ ทั้งที่รู้ตัวหรือไม่รู้ตัวก็ตาม เช่น มีอาการกระตุกของอวัยวะ หรือกล้ามเนื้อบางส่วนอย่างควบคุมไม่ได้ มีอาการ แขน ขา หมดเรี่ยวแรงกระทันหัน หน้ามืดบ่อย หรือมีอาการตาขวาง พฤติกรรมเปลี่ยนเป็นคนละคนแบบกระทันหัน ปล่อยให้เป็นบ่อย ๆ คงไม่ดีแน่ค่ะ ควรมาพบจิตแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญทางจิตวิทยาดีกว่า
3. กลัวสิ่งใดสิ่งหนึ่งอย่างรุนแรง
ความกลัวเป็นเรื่องปกติของทุกคนค่ะ แต่ถ้ากลัวในระดับที่ไม่สามารถใช้ชีวิตได้ตามปกติ เช่น ไม่สามารถลงบันไดได้เพราะกลัวตก ไม่สามารถขึ้นตึกสูง ๆ ได้เพราะกลัวความสูง ต้องเปิดไฟนอนตอนกลางคืนเพราะกลัวความมืด เป็นต้น
4. ย้ำคิดย้ำทำอยู่เสมอ
โดยปกติแล้วคนที่มีบุคลิกภาพแบบเจ้าระเบียบ หรือ Perfectionism ก็มักจะตรวจสอบ ทบทวน พฤติกรรมของตัวเองอยู่เสมอเป็นปกติ แต่ถ้าพฤติกรรมย้ำคิดย้ำทำนั้นรบกวนชีวิตของคุณเป็นอย่างมาก เช่น อาบน้ำเป็นชั่วโมง ล้างมือจนมือเปื่อย แบบนี้อาจเป็นสัญญาณของโรคย้ำคิดย้ำทำ หรือ Obsessive – Compulsive Disorder (OCD) ได้ค่ะ ควรพบจิตแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญทางจิตวิทยาเพื่อขอความช่วยเหลือ
5. มีความเศร้า เสียใจอย่างรุนแรง
หากคุณมีอาการเศร้า เสียใจ เบื่อทุกสิ่งทุกอย่างบนโลก จนถึงขั้นคิดฆ่าตัวตาย ทำร้ายตัวเอง หรือไม่มีแรงทำอะไร อ่อนเพลีย หมดแรงทั้งร่างกายและจิตใจ เหนื่อยหน่าย ท้อแท้ เฉยเมย ไม่อยากพบใคร แยกตัวเองออกจากครอบครัว พูดน้อยลงมาก ซึมเศร้า อาการเหล่านี้อาจเป็ยสัญญาณของโรคซึมเศร้าได้ ควรเข้าพบจิตแพทย์ หรือผู้เชี่ยวชาญทางจิตวิทยาโดยด่วนค่ะ
6. เพ้อคลั่ง เอะอะอาละวาด
เมื่อคุณรู้ตัวว่าจุดเดือดต่ำกว่าปกติ หัวร้อนง่ายขึ้น และยังควบคุมอารมณ์ได้ยาก หรือมีพฤติกรรพูดเพ้อเจ้อ ฟุ้งซ่าน ควบคุมความคิดและพฤติกรรมของตัวเองไม่ได้ กรณีนี้ให้จิตแพทย์ หรือผู้เชี่ยวชาญทางจิตวิทยาช่วยได้ หรือหากคุณไม่รู้ตัว แต่มีใครสักคน ที่หวังดีกับคุณมาบอกว่าคุณมีแบบอาการดังกล่าว ก็จงเอะใจและพาตัวเองมาขอรับการช่วยเหลือจากจิตแพทย์นะคะ
7. หลงผิด หวาดระแวง หูแว่ว เห็นภาพหลอน
ในกรณีที่คุณเห็นภาพที่ไม่มีอยู่จริง ได้ยินเสียงที่หาที่ไปที่มาไม่ได้ เห็นภาพผิดแปลกไปจากความจริง มีความคิดที่แปลกไปจากเดิม เช่น ระแวงว่าคนรักจะมาทำร้าย คิดว่าคนในบ้าน จ้องจะขโมยของ อาการแบบนี้อาจไม่ได้เกิดจากโรคทางกาย ควรขอรับการประเมินจากจิตแพทย์ จะดีกว่าค่ะไม่ควรปล่อยไว้นานนะคะ
8. ติดสารเสพติด
หากคุณไม่สามารถหยุด หรือควบคุมตัวเองในการดื่ม กิน เสพย์ สูบ สารเสพติดได้ หรือรู้ตัวว่า เกิดอาการที่เป็นผลข้างเคียงของสารเสพติดแล้วละก็ มาขอความช่วยเหลือจากจิตแพทย์ ผู้เชี่ยวชาญทางจิตวิทยา หรือสถานบำบัดต่าง ๆ ได้เสมอนะคะ เพราะการติดสารเสพติดนั้นเป็นอันตรายอย่างมาก และมีผลเสียทั้งต่อร่างกาย และจิตใจ ซึ่งการหยุดสารเสพติดเองนั้นก็เป็นเรื่องยากเช่นกัน และมีผลข้างเคียงมากมายการหยุดสารเสพติดจึงควรมีผู้เชี่ยวชาญในการดูแลอย่างใกล้ชิด
9. มีปัญหาด้านความจำ หลงลืมง่าย
คนเราก็จะมีความลืมกันเป็นปกติใช่ไหมคะ จะลืมมากลืมน้อยก็ขึ้นอยู่กับแต่ละคนไป แต่ถ้าการลืมเริ่มไปรบกวนการใช้ชีวิต เช่น ลืมชื่อคนในบ้าน ลืมว่าตัวเองเป็นใคร อาการแบบนี้ไม่ดีแน่ค่ะ เพราะอาจเป็นสัญญาณบอกว่าเรามีอาการของโรคอัลไซเมอร์ หรือโรคอื่น ๆ ทางสมอง ควรให้จิตแพทย์ช่วยตรวจประเมินจะดีกว่าค่ะ ยิ่งได้รับการตรวจประเมินเร็วก็ยิ่งดีต่อการรักษานะคะ